Inhoudsopgave
Inleiding
Dag 1
Dag 2
Dag 3
Dag 4
Dag 5
Dag 6
Dag 7
Dag 8
Dag 9
Dag 10
Dag 11
Dag 12
DAG 13
Dag 14
Dag 15
Dag 16
Dag 17
Dag 18
Dag 19
Dag 20
Dag 21 en 22
Evaluatie en tips

Cambodja

Dag 13: woensdag 31 oktober 2001

Banlung

Een rondtour

We laten ons vandaag met een pick-up truck vervoeren. Onze lokale gidsen Virak en Lucky gaan mee. We maken een rondrit langs een aantal dorpen en plantages. De weg is, zoals gewoonlijk, slecht, maar onze chauffeur leest hem als een brailleboek. Hij omzeilt alle hobbels en kuilen vakkundig. Het stof waait ons om de oren en binnen de kortste keren zijn we helemaal oranje. Virak leert ons dat "soea s'dei" hallo betekent en "li haai" tot ziens. Het werkt perfect. De zwaaiende kinderen gaan helemaal uit hun dak als ze ons "Li haai" horen roepen.

Op de eerste plantage waar we stoppen staan verschillende fruitbomen. Helaas is het buiten het seizoen en is bijna al het fruit geoogst. Virak leidt ons rond en vertelt welke bomen er staan. Hij wijst ons op de jackfruit-, milkfruit-, rambutan-, durian-, kokos- en cashewnootboom. De vruchten van de cashewnootboom bevatten per vrucht slechts twee noten. Het is intensief werk om de noten te oogsten, vandaar dat ze zo duur zijn. De vruchten zijn ook eetbaar, maar daar is geen vraag naar. Ze worden op straat weggegeven.

De volgende stop die we maken is bij een dorpje. Op de grond zijn lijnen getrokken met graankorreltjes. Dat is onderdeel van een kinderspel, zegt Virak. Een soort hinkelen, denk ik. Het spel mag alleen gespeeld worden wanneer de maan 's avonds zichtbaar is.

Virak vertelt dat de mensen in dit dorp speciale manden maken. Bij iemand in de hut zien we daar een voorbeeld van. In de mand zit een kunstig patroon gevlochten. De manden worden niet verkocht, maar zijn uitsluitend voor eigen gebruik.

Allerlei dieren lopen vrij rond door het dorp. We zien honden, varkens en kippen. De kinderen zijn een beetje schuchter. Virak deelt snoepjes en sigaretten (ook aan de kinderen!) uit. Als we willen, kunnen we een uitstapje maken naar de begraafplaats, zegt hij. Maar eigenlijk is dat heilige grond en de dorpsbewoners hebben het liever niet. Het lijkt ons verstandig om die excursie over te slaan. We rijden door naar een plantage waar koffie, ananas en zwarte peper worden verbouwd. De koffiebonen groeien in trosjes aan de struiken. Wanneer ze rood zijn, worden ze geplukt. Ter plekke worden ze gebrand. Cambodja heeft concurrentie van Vietnam gekregen op koffiegebied. De koffie uit Vietnam is minder goed van kwaliteit, maar wél een stuk goedkoper. Aan de andere kant van de weg staan de peperplanten. De peperkorreltjes hangen ook in trosjes. Ze zijn nog niet rijp, maar de geur en smaak van peper zijn al goed te herkennen.

We stoppen bij een tweede dorp. Het wordt gesteund door de UNHCR. We snappen niet helemaal waarom, want het is geen vluchtelingenkamp. Er is pas een nieuwe school gebouwd. Daar nemen we een kijkje. De kinderen krijgen taalles en dreunen alle letters op die op het bord staan. In de klas zitten leerlingen van 4 t/m 14 jaar door elkaar heen. Vincent deelt pennen uit. Het zijn er niet genoeg voor de hele klas. De meester zegt dat hij de pennen cadeau zal geven aan leerlingen die goed hun best hebben gedaan.

In een groter dorp gaan we lunchen. De t.v. staat aan. Er is een karaokeprogramma bezig en dat voert ons meteen terug naar de vorige avond. Wat een aparte ervaring was dat! Het programma wordt fonetisch ondertiteld en we zien de meest vreemde woorden voorbijkomen. Ik neem weer een noedelsoepje, dat is lekker hartig.

Na het eten bezoeken we de dorpspagode. Op het altaar staan twee Boeddhabeelden. Virak offert een bosje wierookstaafjes. Er wordt een geldinzameling gehouden, die gepaard gaat met een groot feest. Overal wapperen vaantjes, gemaakt van restjes stof. Rond de pagode staan kraampjes, waarop geldboompjes en manden met etenswaren staan uitgestald. De manden zijn heel kitscherig opgemaakt met veel roze cellofaan, plastic bloemen en strikken. Dit soort manden zagen we ook op de Nieuwe Markt in Phnom Penh, herinner ik mij. Terwijl ik alles gadesla, springt er een enorme, felgroene sprinkhaan op m'n schouder. Hij blijft een hele tijd zitten. Uiteindelijk hipt hij verder.

Onder een hut zitten twee aapjes. Ze zijn allebei aan een paal vastgebonden met een heel kort stukje touw en hebben helemaal niets om mee te spelen. Af en toe wordt hun wat voedsel toegeworpen. Dat zorgt voor wat afleiding in hun ééntonige bestaan. Op een gegeven moment brengt een jongetje de grote groene sprinkhaan naar hen toe. Eén van de aapjes peuzelt hem smakelijk op!

Als laatste onderdeel van onze tour, bezoeken we een edelsteendelverij. Op diverse plaatsen zijn gaten van ca. 10 meter diep in de grond gegraven. De delvers klimmen naar beneden om zirkoniasteentjes te verzamelen. Nu is er niemand aan het werk, want iedereen is op het pagodefeest. Virak vertelt het één en ander en laat wat ruwe steentjes zien. Ze zijn rood/bruin van kleur en schitteren in de zon. Lucky roept met veel bravoure dat hij wel in een gat wil afdalen. Ik loop alvast een stukje door. Naderhand hoor ik dat Lucky inderdaad afgedaald is en zonder kleerscheuren weer bovengekomen is.

Na alle excursies is het tijd voor ontspanning. We rijden naar een waterval. Het water suist van grote hoogte naar beneden in een kolkende rivier. Het idee om hier te gaan zwemmen, laten we varen. Dat is veel te gevaarlijk. Om te zwemmen kunnen we beter naar het kratermeer gaan en dat doen we dan ook.

Op de steiger ontmoeten we een Nederlands gezin, bestaand uit vader, moeder en vier kinderen tussen de tien jaar en een paar maanden. Ze wonen al vier jaar in Phnom Penh en zijn nu op vakantie in Banlung. De beide ouders werken voor de Stichting Zuid-Oost Azië (ZOA). Ze zorgen ervoor dat Cambodjaanse gezinnen, die destijds naar Thailand zijn gevlucht, weer een bestaan in Cambodja kunnen opbouwen.

Sommige Cambodjanen zijn door Thailand zonder pardon (en zonder bezittingen) de grens overgezet.

ZOA zorgt er samen met de UNHCR voor dat deze mensen (die nu een soort vluchtelingen in eigen land zijn) worden opgevangen. Nu snap ik hoe het zit met dat dorpje waar we daarstraks waren.

Het is vandaag behoorlijk druk bij het meer. Wanneer we willen vertrekken, komt er een Cambodjaanse familie aan. Ze gaan eerst met z'n allen ballonnen opblazen. Die dienen als drijvers voor de kinderen die nog niet zo goed kunnen zwemmen. Slim bedacht! Volgens Virak gaat het zodadelijk regenen, dus wordt het tijd om te gaan. En ja hoor, we zitten net in de truck wanneer het begint te gieten. Kletsnat komen we aan bij het hotel.

Op onze kamer kijken we naar t.v.-beelden van de botenrace in Phnom Penh, ter gelegenheid van het Waterfestival. Het ziet er feestelijk en kleurrijk uit. De houten bootjes klieven elegant door het water. Soms zit er een jonge vrouw op de punt van de boot die met sierlijke armbewegingen het tempo aan geeft. Andere boten maken gebruik van drummers.

's Avonds eten we bij een sjiek, Frans restaurant: "Terres Rouges". Het is een bijzonder sfeervol restaurant, gebouwd in koloniale stijl. Eerst drinken we een drankje op de veranda. Daarna gaan we de tuin in. Daar zitten we aan een lange tafel op het gazon. We krijgen een vijfgangen menu met alles er op en eraan (zelfs gekookte aardappels!) en we worden vriendelijk bediend door het personeel, dat Frans- en Engelstalig is. Het is ontzettend decadent, maar dat mag wel voor een keertje.

Na het uitgebreide banket komt een bedienster giechelend vragen of we zin hebben in een avontuur. Daar zijn we wel voor in. We zijn tenslotte niet voor niets met Summum op reis! Wat blijkt het geval te zijn? De restauranthouder wil ons met de auto naar het hotel brengen, maar er is te weinig plaats voor iedereen. Of we er bezwaar tegen hebben als een paar mensen in de aanhangwagen moeten zitten. Nou, tegen dat "avontuur" hebben we geen bezwaar. We hebben wel voor hetere vuren gestaan! Even later hobbelen we naar het hotel.